อยากรู้ว่า ไตวายแล้วหรือยัง ทำไงดี?
ผู้ป่วยหลายคน มักจะถามว่า ไตวายจะมี อาการแบบไหน? อาการผิดปกติ ไม่สามารถบอกได้ว่า เรามีไตวายหรือไม่ ด้วยเหตุผล 2ประการ
ข้อแรก ไตวายจะมีอาการก็ต่อเมื่อ ไตวาย นั้นเข้าสู่ระยะสุดท้ายของโรคแล้ว ไตวายระยะแรกจึงไม่มีอาการแสดงให้เห็น
ข้อสอง ถึงแม้ว่า ไตวายระยะท้ายๆ จะแสดงอาการออกมา อาการนั้น เช่น หอบเหนื่อย น้ำท่วมปอด ขาบวม ก็ไม่ได้บอกว่า เป็นอาการของโรคไตเสมอไป อาจจะเป็นอาการจากโรคอื่น ก็ได้ เช่น อาการน้ำท่วมปอด อาจจะเกิดจากโรคหัวใจ ไม่ใช่จากโรคไตก็ได้
ดังนั้น การที่ผู้ป่วยจะรู้ว่า เป็นไตวาย ตั้งแต่ระยะแรกๆ จึงต้องใช้การตรวจทางห้องแลป คือ การตรวจเลือดเพื่อ หาค่า อัตราการกรองไต หรือ GFR โดยค่าที่ได้ต่ำกว่า60 ก็บอกถึงโรคไตวาย แต่ถ้าค่าGFR มากกว่า 60 ก็ไม่ได้แปลว่า คนคนนั้น จะมีไตที่ปกติเสมอไป
แสดงว่า ค่าGFR ที่มากกว่า 60 ก็ยังสรุปไม่ได้ว่า ไตของคนคนนั้นทำงานปกติ?
ใช่ครับ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคไตวาย เช่น ผู้ป่วยเบาหวาน หรือ ความดันสูง ดังนั้นในผู้ป่วยกลุ่มที่มีความเสี่ยงนี้ แพทย์ ก็มักจะส่งตรวจเพิ่มเติม ก็คือ การตรวจปัสสาวะ เพื่อหาดู ภาวะ ไข่ขาวที่รั่วออกมาในปัสสาวะ ถ้าตรวจพบว่า ปัสสาวะมีไข่ขาวรั่วออกมามากกว่าปกติ ก็เป็นไปได้ว่า ผู้ป่วยคนนั้น จะเป็นไตวายระยะแรก ถึงแม้ว่าค่า GFR จะมากกว่า 60ก็ตาม นอกจากนี้ ในผู้ป่วยบางราย แพทย์ อาจจะส่งตรวจ อัลตร้าซาวน์ ไต เพื่อดู ขนาด หรือ เนื้อไต โดยถ้าพบว่า ไตมีขนาดฝ่อเล็ก เนื้อไตผิดปกติ ก็จะเป็นอีกหลักฐานหนึ่งที่บ่งบอก ว่ามีไตวาย แบบ เรื้อรัง หรือ ในผู้ป่วยบางรายที่ต้องการหา สาเหตุของภาวะไตวาย แพทย์ ก็อาจจะใช้การเจาะเอาชิ้นเนื้อไต ไปตรวจเพื้อหาสาเหตุก็ได้
นพ.วิโรจน์ ตันติโกสุม
ชีวา บางใหญ่ นนทบุรี
ศูนย์พักฟื้นผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ฟอกไตประสิทธิภาพสูง และ ผ่าตัดเส้นฟอกไต