ผู้ป่วยไตวายที่เข้าสู่ระยะสุดท้าย หรือ ระยะที่5 และได้เลือก วิธีการฟอกไต ในการบำบัด เมื่อถึงเวลาที่ไตหยุดทำงาน หรือที่เรียกว่า ไตล้มเหลว สิ่งแรกที่จะต้องทำก็คือ การเตรียม ผ่าตัดเส้นฟอกไต รอเอาใว้ก่อน ที่จะเริ่มฟอกไต หลายคนสงสัยว่า
ทำไมต้องผ่าตัดเส้นเลือด ในร่างกายเรา ก็มีเส้นเลือดอยู่แล้ว?
ตอบแบบนี้ครับ ร่างกายเรา ตามธรรมชาติ ไม่มีเส้นเลือดดำ ที่ขนาดใหญ่ และแข็งแรงพอ ที่จะสามารถนำมาใช้ในการแทงเส้นในการฟอกไตแต่ละครั้งได้ เราจึงต้องผ่าตัดสร้างเส้นเลือดแบบนี้ขึ้นมา
อธิบายแบบนี้ครับ เวลาฟอกไต ก็จะมีการแทงเส้นเลือดดำที่แขน เพื่อนำเลือดออกจากร่างกายคนไข้ แต่ เส้นเลือดที่มีมาตามธรรมชาติมีขนาดเล็ก ผนังบาง การไหลของเลือดก็ไม่แรงพอที่จะ ช่วยส่งเลือดไปยังเครื่องฟอกไตได้พอ เราต้องการ หลอดเลือดดำที่มีขนาดใหญ่ ผนังแข็งแรง มีอัตราการไหลของเลือดในหลอดเลือดที่แรงพอ และที่สำคัญเส้นเลือดนี้ ต้องมีตำแหน่งอยู่ใกล้ผิวหนัง เวลาแทงเส้นเลือดตอนฟอกไตจะได้ทำได้ง่าย ซึ่งเส้นเลือดดำแบบนี้ ไม่มีตามธรรมชาติ เราจึงต้องผ่าตัดสร้างขึ้นมา
เส้นฟอกไต สร้างขึ้นมาได้อย่างไร?
เส้นฟอกไต สร้างจากหลอดเลือดดำที่แขน ซึ่งแน่นอน ย่อมมีขนาดเล็ก ผนังบาง เราจะทำให้ หลอดเลือดดำนี้ มีขนาดใหญ่ ผนังแข็งแรงได้ ก็ต้องอาศัย การไหลของเลือดและแรงดันที่ส่งมาจากหลอดเลือดแดง แล้วแรงดันจากหลอดเลือดแดงนี้ จะมาที่หลอดเลือดดำได้อย่างไร เพราะ หลอดเลือดดำ กับ หลอดเลือดแดง เป็นคนละเส้นกัน แพทย์ ก็จะใช้ การผ่าตัดให้ หลอดเลือดแดง กับ หลอดเลือดดำ มาเชื่อมกัน และ ปล่อยให้ เลือดในหลอดเลือดแดง วิ่งข้ามมายังหลอดเลือดดำ เมื่อผนังหลอดเลือดดำ ได้รับ แรงกระทบที่มาก ผนังก็จะปรับตัวให้มีความหนามากขึ้น ประกอบกับปริมาณเลือดที่ผ่านเข้ามาจากหลอดเลือดแดงมีมากกว่าปกติ ขนาดของ หลอดเลือดดำในตำแหน่งที่มีการเชื่อมต่อนั้น ก็จะมีขนาดใหญ่ขึ้น จน ดันขึ้นมาที่ผิวหนัง จนมองเห็นแขนมีการโป่งพองคล้ายตัวหนอน เห็นไหมครับ เราก็จะได้ หลอดเลือดดำ ที่มีขนาดใหญ่ ผนังแข็งแรง มีการไหลของเลือดที่แรง และ ตำแหน่งอยู่ใกล้ผิวหนัง ที่เรียกว่า เส้นฟอกไต
นพ.วิโรจน์ ตันติโกสุม
ชีวา บางใหญ่ นนทบุรี
ศูนย์พักฟื้นผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ฟอกไตประสิทธิภาพสูง และ ผ่าตัดเส้นฟอกไต
