ความดันสูง ต้องกินยาตลอดชีวิตไหม?
ความเชื่อของผู้ป่วย ที่ว่า “ความดันสูง ต้อง กินยาตลอดชีวิต” ก็อาจจะฟังดูไม่ผิดนัก แต่ถ้าผมเปลี่ยนเป็น
“ความดันสูง ต้องรักษาตลอดชีวิต แต่อาจจะไม่จำเป็นต้องกินยาตลอดชีวิต” ผู้ป่วยฟังดูแล้ว มีกำลังใจมากขึ้น
ผู้ป่วยหลายคน มีความเข้าใจผิดว่า การรักษาความดันคือ การกินยาเท่านั้น แล้วก็ต้องกินยาตลอดชีวิต
แต่จริงๆแล้ว การรักษาโรคความดันสูง ไม่ได้มี วิธีการใช้ยา เป้นวิธีเดียวในการรักษา การปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตในทุกวัน ถือว่าเป็นวิธีการรักษาโรคความดัน อีกวิธีหนึ่ง ผู้ป่วยหลายคนอาจจะไม่ทราบว่า การปรับพฤติกรรมบางอย่างมีผลต่อ ระดับความดันอย่างมาก
ผมยกตัวอย่าง ผู้ป่วยคนหนึ่งนะครับ
ผู้ป่วยคนนี้มาพบ แพทย์ ครั้งแรก เพราะ ปัญหา คุมความดันไม่ได้ ต้องใช้ยาจำนวนมาก ผู้ป่วยคนนี้อ้วนมาก น้ำหนัก มากกว่า100 กก ไม่ออกกำลังกาย แต่ พอแพทย์ กดดันผู้ป่วย จน ผู้ป่วยคนนี้ สามารถ ลด น้ำหนักลงมาได้ ที่ 70กก ไม่กินเค็ม ทำอาหารกินเองที่บ้าน ออกกำลังกายแบบนักกีฬาเลย วิ่งเกือบทุกวัน ปรากฏว่า ความดันลดลง จน แพทย์ ลดยาแทบไม่ทัน ปัจจุบันใช้ยาลดความดัน ไม่ถึง2ชนิด
ตัวอย่างผู้ป่วยที่ผมยกขึ้นมานี้ ก็แสดงให้เห็นว่า การปรับพฤติกรรมในแต่ละวัน เป็น วิธีการรักษาความดันสูงที่สำคัญอีกวิธีหนึ่ง เช่นการลดน้ำหนัก, การออกกำลังกาย, การลดอาหารเค็ม, การหยุดบุหรี่ งดดื่มเหล้า , ปรับลดความเครียด พฤติกรรมเหล่านี้ทำให้ความดันลดลง แต่ที่ ผู้ป่วยส่วนหนึ่งไม่สามารถทำได้ ทั้งที่รู้ว่า พฤติกรรมเหล่านี้มีประโยชน์ เป็นวิธีการรักษา ก็เพราะว่า การปรับพฤติกรรม เป็นการทำให้ตัวเองเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต จากรูปแบบเดิม ไปเป็น รูปแบบใหม่ ซึ่งต้องใช้ความพยายามระดับหนึ่ง
ย้อนกลับมาคำถามที่ว่า เป็นโรคความดันสูง ต้องกินยาตลอดชีวิตไหม? แน่นอนครับ การที่เราเป็นโรคความดันสูง ขึ้นชื่อว่า โรค ก็ต้องรักษาตลอดชีวิต ไม่หาย แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ผู้ป่วยทุกคนต้องกินยาตลอดชีวิต เพราะว่า การผสมผสานระหว่างการรักษาด้วยวิธีการใช้ยา กับวิธีการปรับพฤติกรรม อย่างที่ผมได้เล่าถึงตัวอย่างผู้ป่วยในข้างต้น จะช่วยให้การใช้ยาเพื่อลดความดันนั้น ลดลง แต่ เราจะรู้ได้อย่างไร ว่า เราจะลด หรือ จะต้องเพิ่มยา ก็ต้องมาดูที่ ระดับความดันโลหิต ว่า สูงหรือต่ำ แต่ สิ่งสำคัญอันหนึ่งที่ ผู้ป่วยบางส่วนยังไม่ทราบก็คือ ข้อมูลของระดับความดันที่ แพทย์จะใช้ในการปรับยา ก็คือ…
ระดับความดันตอนที่ ผู้ป่วยอยู่ที่บ้าน เพราะ การใช้ความดันขณะอยู่ โรงพยาบาล จะไม่ได้ สะท้อน ระดับความดันจริงของผู้ป่วย เพราะ หลายคนที่ ไปโรงพยาบาล ความดันจะสูงกว่าตอนที่อยู่บ้าน ดังนั้นการวัดความดันที่บ้านแล้ว จดบันทึกค่าความดันเหล่านี้ นำไปให้แพทย์เพื่อปรับยาจึงมีความสำคัญมาก อย่างเช่น หลายครั้งที่่ ผู้ป่วยมีอาการ หน้ามืดบ่อยๆ ทั้งที่ความดันที่โรงพยาบาลปกติ แต่จากการบันทึกความดันที่บ้านพบว่าความดันมีระดับต่ำ จนผู้ป่วยมีอาการหน้ามืด แพทย์ก็ต้องปรับยาจากผลการวัดความดันที่บันทึกมาจากบ้าน ทั้งที่ความดันที่โรงพยาบาลนั้น ปกติ
ผู้ป่วยบางคน อาจจะสามารถปรับลดยาได้ แต่ ผู้ป่วยไม่ได้จดบันทึก ค่าความดันที่บ้าน เป็นข้อมูลไปให้แพทย์ ทำให้แพทย์ ไม่ทราบถึงระดับความดันที่เป็นจริงในชีวิตประจำวัน หลายคน ก็รับยาความดันแบบเดิมตลอด
ในทางกลับกัน ผู้ป่วยบางคนกังวลกับการกินยามาก จนไม่กินยาตามที่ แพทย์วางแผนไว้ อันนี้ อันตรายมากนะครับ เพราะการปล่อยให้ความดันสูงแล้วไม่จัดการ สิ่งที่จะตามมา ไม่ว่าจะเป็น โรคหัวใจ, ไตวาย, อัมพาต หรือ น้ำท่วมปอด ยาที่นำมาใช้กับผู้ป่วยไม่ได้อันตราย หรือ น่ากลัวมาก ถ้า การใช้ยาเหล่านั้นอยู่ภายใต้การควบคุมของแพทย์ การใช้ยาจึงต้องมีความสมดุลไม่ใช้ยาเกินความจำเป็น แต่ก็ต้องไม่ขาดยานะครับ
นพ.วิโรจน์ ตันติโกสุม
ชีวา บางใหญ่ นนทบุรี
ศูนย์พักฟื้นผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ไตเทียม และ ผ่าตัดเส้นฟอกไต
ชีวา เป็นศูนย์บริการทางการแพทย์ ตั้งอยู่ใน ซอยกันตนา บางใหญ่ นนทบุรี
การบริการประกอบไปด้วย
ศูนย์พักฟื้น และ ดูแลผู้สูงอายุ แบบพักรายเดือน เพื่อ ดูแลทางการพยาบาล, ทำกายภาพบำบัด, รอฟอกไตทางหลอดเลือด , ดูแลการล้างไตทางหน้าท้อง
ศูนย์ฟื้นฟูอัมพาตและ คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ไตเทียม หรือศูนย์ฟอกไต โดยผู้ป่วยสามารถใช้สิทธิประกันสังคม หรือ บัตรทอง ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการฟอกไต
คลินิกผ่าตัดเส้นฟอกไต โดยศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านหลอดเลือด ผู้ป่วยสิทธิประกันสังคม สามารถเบิกได้ตามสิทธิ
คลินิกโรคหัวใจ
Key word
ชีวา , ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ , ศูนย์ไตเทียม , ศูนย์ฟอกไต , ไตวาย , ฟอกไตไม่เสียค่าใช้จ่าย , คลินิกกายภาพบำบัด , คลินิกโรคหัวใจ , คลินิกกายภาพบำบัด , ฟอกไตทางหลอดเลือด , ทำเส้นฟอกไต , ฟอกไตบัตรทอง, คลินิกผ่าตัดเส้นฟอกไต, อัมพาต